Vennootschapsrecht

VENNOOTSCHAPSRECHT

Oprichting van een vennootschap: keuzes maken en administratie afhandelen

Wanneer u heeft besloten om uw beroepsactiviteiten te ontplooien via een vennootschap, dient u in eerste instantie een vennootschap op te richten. Ons kantoor kan terugvallen op een uitgebreide expertise in het vennootschapsrecht en kan u dan ook begeleiden bij de oprichting van een vennootschap. Hiervoor dient u namelijk een heel aantal formaliteiten te vervullen zoals het opstellen van een financieel plan, het aanvragen van een bankattest als bewijs dat het oprichtingskapitaal werd gestort, het opstellen van de statuten en het opstellen, registeren en openbaar maken van de oprichtingsakte. Uiteraard kunnen wij u ook adviseren over de voor- en nadelen van de verschillende vennootschapsvormen (bv, nv, cv en vof) voor uw specifieke activiteiten. In onze blog vindt u alvast enkele praktische tips voor het oprichten van een onderneming.

Hervorming van het vennootschapsrecht: alles nieuw, alles beter?

Bij het oprichten dient u overigens ook rekening te houden met het feit dat het vennootschapsrecht recent grondig werd hervormd.

De hervorming heeft ook invloed op bestaande vennootschappen, aangezien onder meer de vereffeningsprocedure en de geschillenprocedure tussen aandeelhouders werden hervormd. Meer informatie over de hervorming van het Belgisch vennootschapsrecht vindt u in de onze blog:

– Krachtlijnen hervorming vennootschapsrecht
– Krachtlijnen nieuwe vereffeningsprocedure voor vennootschappen
– Het hervormd vennootschapsrecht: wat wijzigt er concreet voor u?

De aandeelhoudersovereenkomst: speeltuin voor aandeelhouders

Hoewel de mogelijkheden voor de aandeelhouders (m.b.t. de winstverdeling, stemrechten, etc.) door de hervorming van het vennootschapsrecht ruimer geworden zijn, kunnen de aandeelhouders (of een deel ervan) eens de vennootschap is opgericht ook onderling afspraken maken middels een aandeelhoudersovereenkomst. In een aandeelhoudersovereenkomst kunnen de aandeelhouders afspraken maken over o.a. de winstverdeling, de overdracht van aandelen (goedkeuringsclausule, voorkooprecht, onvervreemdbaarheidsclausule), de stemrechten, etc. Als aandeelhouder kan u via een aandeelhoudersovereenkomst bijgevolg potentiële latere conflicten, zoals bv. een ongewenste aandelenoverdracht en uitsluiting, op voorhand vermijden. Ook in het recht geldt immers: beter voorkomen dan genezen. Voor het opstellen van een sluitende aandeelhoudersovereenkomst kan u dan ook beroep doen op onze gespecialiseerde advocaten.

Corporate governance: toezicht op het bestuur

Een genoteerde vennootschap zal in het kader van de corporate governance-regelgeving bovendien verplicht zijn om een verklaring inzake deugdelijk bestuur op te nemen in haar jaarverslag, voor niet-genoteerde vennootschappen is deze verklaring optioneel. Een verklaring inzake deugdelijk bestuur omvat informatie over de manier waarop de vennootschap wordt bestuurd, waarbij wordt gezocht naar een optimaal evenwicht tussen de verschillende belangengroepen in een vennootschap.

Conflicten in de vennootschap

Binnen een vennootschap kunnen op verschillende niveaus conflicten ontstaan. Het is mogelijk om deze geschillen te voorkomen, of minstens constructief te laten verlopen door het opstellen van een aandeelhoudersovereenkomst en het optimaliseren van uw statutaire bepalingen. Daarnaast bestaan er diverse actiemiddelen indien er zich toch nog conflicten voordoen. In bepaalde gevallen kan bemiddeling leiden tot een aanvaardbare oplossing voor de betrokken partijen.

In de eerste plaats kan er een probleem zijn tussen de aandeelhouders en één of meerdere bestuurders of tussen de bestuurders onderling.

In voorkomend geval beschikken de aandeelhouders (indien bepaalde voorwaarden voldaan zijn) over de mogelijkheid om de algemene vergadering samen te roepen en/of een punt op de agenda van de algemene vergadering te plaatsen. Daarnaast hebben aandeelhouders een vraagrecht en (mits vervulling van enkele voorwaarden) een individuele onderzoeks- en controlebevoegdheid.

De aandeelhouders hebben de mogelijkheid om bestuurders te ontslaan en kunnen de bestuurders aanspreken voor hun interne aansprakelijkheid. Voor dergelijke beslissing/vordering is steeds een beslissing van de algemene vergadering van de vennootschap vereist. Daarnaast is er sinds de invoering van het nieuwe vennootschapsrecht een begrenzing (“cap”) op de aansprakelijkheid (van alle bestuurders samen). Deze begrenzing is afhankelijk van de omzet van de vennootschap.

Indien er ernstige aanwijzingen zijn dat de belangen van de vennootschap in gevaar komen of dreigen te komen, kunnen de (minderheids)aandeelhouders (die een tweevoudige drempel overschrijden) via de gerechtelijke weg een deskundige aanstellen om de boeken van de vennootschap en de verrichtingen van haar organen te onderzoeken. Het vennootschapsrechtelijk deskundigenonderzoek laat de (minderheids)aandeelhouders toe het bestuur (dat door de meerderheid van de aandeelhouders aangesteld werd) door te lichten.

Dit deskundigenonderzoek is in principe de voorbereiding van een minderheidsvordering, hét actiemiddel dat ter beschikking van de minderheidsaandeelhouders staat. Deze vordering biedt de minderheidsaandeelhouders de mogelijkheid om, indien dezelfde voorwaarden voor de aanstelling van de deskundige vervuld zijn, voor rekening van de vennootschap de bestuurders aan te spreken.

Tenslotte hebben de aandeelhouders de mogelijkheid om via de rechterlijke weg de vernietiging van beslissingen van het bestuursorgaan te vorderen.

In de tweede plaats kan er een geschil ontstaan tussen de aandeelhouders onderling.

In deze gevallen en indien bepaalde drempels behaald worden, kan een aandeelhouder of een groep aandeelhouders (van een BV of een NV) een vordering tot uitsluiting of uittreding voor de rechtbank instellen.

De vordering tot uitsluiting is een vordering waarbij een aandeelhouder om gegronde redenen vordert om een andere aandeelhouder te verplichten om zijn aandelen aan hem over te dragen. Een vordering tot uittreding is het omgekeerde van de vordering tot uitsluiting. In dit geval eist een aandeelhouder dat de andere aandeelhouder verplicht zijn aandelen overneemt. Bij de uittreding is het dus de eisende aandeelhouder die uit de vennootschap zal verdwijnen.

Meer informatie over deze vorderingen en de invloed van het nieuwe vennootschapsrecht hierop, vindt u in onze nieuwsbrief Hervorming vennootschapsrecht: de geschillenregeling herzien.

Euregionaal of internationaal ondernemen? Dat juichen wij toe!

Ook voor wat betreft het vennootschapsrecht biedt het grensoverschrijdend ondernemen opportuniteiten. Er zijn echter ook heel wat valkuilen, die u tracht te vermijden. Zo zou het kunnen dat u uw maatschappelijke zetel wenst te verhuizen vanuit België naar een ander land. Dit is uiteraard mogelijk en kan (bv. fiscaal) ook interessant zijn, maar weet dat u in dat geval een ‘exitheffing’ moet betalen. Meer informatie hierover vindt u in onze publicatie Maatschappelijke zetel verplaatsen naar het buitenland? Eerst (gespreid) betalen!. Het kan echter ook zijn dat u als buitenlandse onderneming de Belgische markt juist interessant vindt. U zou er dan voor kunnen kiezen om een vaste poot te creëren in België, bv. via een bijkantoor of dochtervennootschap. Welke optie u best kiest, is afhankelijk van uw concrete situatie. Wij helpen u alvast een handje in onze blog: Ondernemen in België vanuit het buitenland: kiezen voor een dochtervennootschap of een bijkantoor?. Zoals onze kantoornaam reeds doet vermoeden, zijn wij gespecialiseerd in dit soort grensoverschrijdende vennootschapsrechtelijke vragen.